20 zabytków Bydgoszczy

Bydgoszcz to miasto ciekawe i różnorodne. Jeśli wybieracie opcję poznania go w dwa lub trzy dni to będziecie mieli sporo do zwiedzania i warto ułożyć sobie dobry plan. Wybrałam ponad 20 zabytków Bydgoszczy, które warto zobaczyć i poszeregowałam je na kategorie, dzięki czemu łatwiej będzie o nich czytać.

 

Średniowieczna Bydgoszcz

 

Miasto powstało dopiero w 1346 roku z nadania Króla Kazimierza Wielkiego. Dostępu do grodu broniły trzy bramy miejskie: Brama Kujawska, Poznańska i Gdańska. Te dwie pierwsze ulokowane były pry ulicy Długiej. Bramy nie zachowały się do dnia dzisiejszego, ale został fragment murów obronnych oraz fosy (ulica Pod Blankami).

 

 

 

Jakie więc zabytki średniowieczne Bydgoszcz posiada?

• Katedra Bydgoszcz
• Kościół Garnizonowy, czyli kościół Bernardynów
• Klaryski 
• Ulica Długa
• Stary Rynek
• Bydgoski Ratusz
• Mury miasta i pozostałości baszt

 

Bydgoska Fara, czyli Katedra pod wezwaniem Św. Marcina i Mikołaja

 

To najstarszy istniejący kościół w Bydgoszczy. Jego historia sięga początku XV wieku i początków miasta. Jeden z przekazów mówi o tym, że murowana świątynia stała w tym miejscu już ok 1420 roku, 4 lata później odbył się tu bowiem synod zwołany przez biskupa włocławskiego. Rok później spłonęła za sprawą pożaru wywołanego przez jednego z mieszczan o nazwisku Witakowski. Ostatnim elementem konstrukcji była wieża z dzwonnicą. Fara stała się pierwszym grodowym kościołem parafialnym. Wcześniejszy był kościół Św. Idziego. Znajdował się przy obecnym rondzie Bernardyńskim, ok. 60 metrów od wejścia do kościoła garnizonowego.

Fara otoczona była niegdyś cmentarzem. Jego pozostałością jest figura św. Nepomucena stojąca po północnej stronie świątyni. Święty nadal pilnuje, by wysoka woda nie wdarła się do miasta.

Średniowieczny kościół w Bydgoszczy zasługuje na dłuższą wizytę, gdyż w jego wnętrzu znajdziemy wiele skarbów. Katedra bydgoska jest podwójnym sanktuarium: w ołtarzu głównym znajduje się obraz koronowany przez Papieża Jana Pawła II. Matka Boska z różą lub inaczej Matka Boża Pięknej Miłości to Madonna Apokaliptyczna. Niezwykły wizerunek w nastawie głównej ołtarza w prezbiterium to zagadkowe dzieło. W lewym dolnym rogu namalowany został bydgoski mieszczanin. Na jego ubraniu widzimy szarfę z napisem: „Mater mei, memento mei”- Matko, pamiętaj o mnie. Możemy tylko domyślać się kim jest tajemniczy jegomość. Może to być fundator obrazu Jan Kościelecki czy też Wojciech Łochowski, burmistrz miasta z XVII wieku.

 

 

Niecałe dwa lata temu bydgoska katedra stała się tematem nr 1 w Polsce za sprawą znalezionego tam skarbu. Skarb Katedry był dla wszystkich zdumieniem. Więcej o katerze przeczytacie w tym artykule.

 

Kościół Bernardynynów 

 

W grupie najdawniejszych zabytków zaleźć muszą się także kościoły: dawny kościół Klarysek, dziś Akademicki, przy ulicy Gdańskiej oraz wspomniany wyżej kościół garnizonowy, który niegdyś stanowił dobra bernardyńskie. Kościół Bernardynów ulokowany był na przedmieściu kujawskim, za bramami miasta. Pierwsza świątynia drewniana powstała tu w 1480 roku. Murowany, gotycki kościół jednonawowy, który możemy podziwiać po dziś dzień powstał w latach 1554 – 1557. Kościół Najświętszej Marii Panny Królowej Pokoju (Bernardynów) najbardziej burzliwe dzieje przechodził w okresie pruskim, po kasacie klasztoru. Przemianowany był na protestancki, a potem służył jako magazyn. Wrócił do funkcji kościelnych po 1864 roku, kiedy to stał się kościołem garnizonowym dla koszar pruskich.

Wśród pamiątek średniowiecznych zdecydowanie wymienić należy Stary Rynek z ratuszem (dawne kolegium jezuickie) oraz ulicę Długą. Zainteresowani XV – wiecznym ufortyfikowaniem miasta powinien wybrać się na ulicę Pod Blankami, gdzie istnieją fragmenty murów miejskich oraz baszty V.

 

Stary Port i okolice

Miejscem,  które odwiedza każdy turysta w Bydgoszczy jest Stary Port. To właśnie to miejsce jest porównywane do Amsterdamu.Tu koncentrują się nadrzeczne zabytki Bydgoszczy.  Dawniej był to tętniący życiem rzeczny port przeładunkowy. Na lewym brzegu znajdowały się dźwigi portowe oraz siedziba Bydgoskiego Lloyda. W ramach Starego Portu warte uwagi są:

 

• Spichrza nad Brdą
• Barka Lemara
• Pałacyk Lloydsa
• Rzeźba Trzy Gracje
• Przechodzący Przez Rzekę
• Budynek Poczty Polskiej

 

Kompleks trzech spichrzy nad Brdą stanowi symbol naszego miasta. Do 1960 roku spichrzy było 5. Dwa z nich spłonęły. Pierwszy z nich jest najstarszy Dziś w Spichrzach znajduje się wystawa stała Muzeum Okręgowego „Od Starego Rynku do Placu Wolności”. Prezentuje ona losy Bydgoszczy w okresie grodowym do początku XX wieku. Unikatowymi zabytkami prezentowanymi na wystawie jest krzyż znad wejścia kościoła Św. Idziego. Wejście do muzeum w soboty jest bezpłatne i warto skorzystać z takiej możliwości.

 

 

 

Pałacyk Lloyda to zabytkowy budynek stworzony w XIX wieku. Od początku służył żegludze. Najpierw mieszkał tu kapitan Otton Liedke, a potem przez ponad sto lat pełnił rolę siedziby bydgoskich barkarzy.

Funkcję zrzeszania dawnych bydgoskich barkarzy przejęła Barka Lemara. W jej wnętrzach możemy podziwiać idealnie odtworzone mieszkanie barkarskiej rodziny sprzed stu lat. W ładowniach prezentowane są stare fotografie i obrazy związane z transportem rzecznym w Bydgoszczy na przestrzeni ostatnich 250 lat.

Barka Lemara jest czynna od wtorku do niedzieli od godziny 12.00. Wstęp kosztuje 3 zł.

 

Najstarszy budynek pocztowy w mieście

 

Po drugiej stronie rzeki Brdy znajdziemy Budynek Poczty Polskiej. Potężny gmach często mylony jest z zamkiem. Obecna bryła pochodzi z początku XX wieku i jest zbudowana w stylu neogotyckim. Jest to pierwsze miejsce, gdzie mieszkańcy mogli skorzystać z telegrafu czy telefonu. Ciekawostką jest fakt, że Poczta wynajmuje pokoje gościnne dla turystów w bardzo przystępnych cenach. Poczta ma łącznie 6 pokoi w skromnym standardzie, jednak spanie na poczcie w takim miejscu można zaliczyć do nie lada atrakcji!

 

 

 

Uwagę turystów na Starym Porcie przykuwa Rzeźba Trzy Gracje. Stworzona w latach 80’ nawiązuje do historii żon barkarzy, które narzekały na biedę. Oficjalna wersja o rzeźbie trzech kobiet mówi o tym, że są to trzy greckie muzy: Talia, Aglaja i Eufrezya, które symbolizują zalety miasta w dziedzinach artystycznych.

 

Przechodzący przez rzekę – co symbolizuje?

 

Rzeźba unosząca się nad tonią rzeki Brdy to Przechodzący przez Rzekę. Powstała ona z ręki słynnego częstochowskiego rzeźbiarza Janusza Kędziory. Sportowa sylwetka nie jest w żaden sposób do liny przyczepiona, ale cały czas balansuje. Waży ok. 50 kg i mierzy 2,20 m. Dwukrotnie był ściągnięty z liny w ciągu ostatnich 15 lat.

 

 

Wyspa Młyńska i jej zabytki

 

Na Wyspie Młyńskiej znajdziemy szereg ciekawych zabytków związanych z przemysłową historią Bydgoszczy. Ciekawymi obiektami są:

• Biały Spichrz
• Młyny Rothera
• Czerwony Spichrz

 

Młyny Rothera to największa konstrukcja na wyspie. Młyny powstały w połowie XIX wieku, aby sprostać zapotrzebowaniu za zboże w Prusach. Rother był ministrem rolnictwa i jego ideą było stworzenie zaplecza eksportowego dla Berlina. W wielkich budowlach użyta została pierwsza w mieście maszyna parowa. Aktualnie obiekt przechodzi remont, a już za rok ma tu powstać Muzeum Mózgu i Ogrody Wody.

Biały Spichrz i Czerwony Spichrz to zabytkowe, XVIII – wieczne obiekty należące dziś do Muzeum Okręgowego. Prezentowane są w nich wystawy związane z dawnymi dziejami Bydgoszczy (Biały Spichrz) oraz czasowe i stałe wystawy sztuki nowoczesnej (Czerwony Spichrz). Do tego ostatniego budynku „doklejony” jest niewielki domek młynarzy Millerów z XVIII wieku.

 

 

Zabytki hydrotechniki w Bydgoszczy

Bydgoszcz ma szansę już wkrótce stać się liderem w turystyce wód śródlądowych. A to za sprawą kończących się remontów dróg wodnych oraz niezwykłego charakteru zabytków hydrotechniki. Wśród nich warto wymienić, takie urządzenia jak: 

 

• Jaz Farny
• Jaz ulgowy
• Śluza Miejska
• Kanał Bydgoski i Stary Kanał Bydgoski

 

Śluza miejska nr 2 to ciekawe miejsce, szczególnie jeśli mamy możliwość przepłynięcia przez nią statkiem czy to tramwajem wodnym.  Poziom wody na śluzie podnosi się o 2,5 metra. Obiekt hydrotechniczny na rzece Brdzie powstał w 1915 roku i zastąpił starą śluzę trapezową, która była niezwykle niebezpieczna i często dochodziło w niej do wypadków.

 

 

Jaz Farny znajduje się przy Farze i ciekawostką jest to, że tuż za nim istnieje najniżej położony tor kajakarstwa górskiego w Polsce. Spiętrzenie i zrzut wody umożliwia jednorazowe wykonanie spływu zawodników. Do tej pory zawody odbyły się dwa razy przez 20 lat.

 

Modernizm w Bydgoszczy przez wielkie M.

 

Ciekawym fragmentem miasta jest Sielanka i okolice Bazyliki Mniejszej oraz Bielawki. To idealne wręcz miejsce do spacerów, a ceny mieszkań wskazują także, że jest to cudowne miejsce do życia. Te fragmenty miasta powstały stosunkowo niedawno. Projektowane były bowiem na początku XX wieku. Na uwagę zasługuje zdecydowanie Ogród Botaniczny UKW, który jest wg. mnie najpiękniejszym ogrodem w Bydgoszczy. Sielanka to idylliczny skwer otoczony pięknymi willami bydgoskich arystokratów z lat 20’ XX wieku. Tuż obok niej znajduje się kolejny, tym razem rozległy park – Dzielnica Muzyczna (Park Jana Kochanowskiego). Park otaczają ważne instytucje muzyczne, takie jak: szkoła muzyczna, Akademia Muzyczna czy Filharmonia Pomorska.Dzielnica Muzyczna wkrótce doczeka się osobnego artykułu. Zdradzę w nim jak dostać się na darmowe koncerty muzyki klasycznej w Bydgoszczy.

 

 

Bazylika Mniejsza Św. Wincentego a’ Paulo to przykład kościoła zbudowanego na wzorcu palladiańskim. Kościół ten miał stanowić pamiątkę 10 – lecia odzyskania przez Polskę niepodległości (1920 – 1930). Z tego powodu niestety kościoła przez II WŚ nie ukończono, a podczas wojny wykorzystywało go niemieckie wojsko. W obu skrzydłach świątyni urządzili sobie koszary, a w centralnej części magazyn i miejsce napraw samochodów. Bazylika św. Wincentego a’ Paulo ma silne związki z prof. Zinem. Znany jest on ze słynnego niegdyś, telewizyjnego programu „Piórkiem i węglem”. To on właśnie projektował wielkie kwiaty polskie, które ozdabiają wewnętrzną część kopuły Bazyliki.

 

 

Gdzie znajdziemy Bydgoską Secesję?

 

Bydgoska Secesja to termin bardzo sporny i wywołujący wiele kontrowersji. O ile w Bydgoszczy secesji jest sporo, o tyle nie jest to styl wielce oryginalny, a raczej zapożyczony czy wzorowany na Berlinie czy Wiedniu. Secesja mylona jest też często ze zdobnym stylem końca XIX wieku, w którym zbudowany jest chociażby Hotel pod Orłem. Jego ciężka, piękna i zdobna fasada jest symetryczna i nie ma nic wspólnego ze wspomnianym wyżej stylem. Dlatego jeśli chcecie zobaczyć bydgoską secesję należy udać się najpierw na Plac Wolności. Tam stoi zielona, wąska kamienica, która jest idealnym przykładem architektury secesyjnej. Najpiękniejszy okaz tego stylu znajduje się jednak nieco dalej, nieopodal Parku Kochanowskiego (Dzielnica Muzyczna). Przy ulicy Paderewskiego stoi potężna willa z niezwykłą sztukaterią i stolarką, dlatego będą w Bydgoszczy warto poświęcić więcej czasu na jej zwiedzenie.

 

 

Dalej spacer powinien nas zaprowadzić na ulicę Cieszkowskiego, gdzie domy mają co prawda zróżnicowane style, ale znajdziemy w nich sporo odwołań do secesji. Ciekawym miejscem, gdzie można zakończyć spacer jest Pierogarnia pod Aniołami, w której serwują najlepsze pierogi w Bydgoszczy w bardzo przystępnych cenach.

Ta lista nie wyczerpuje potencjału atrakcji turystycznych Bydgoszczy, ponieważ jest ich o wiele więcej. Chociażby należy wymienić 15 obiektów Szlaku TeH20 w których znajduje się również Muzeum Mydła i Historii Brudu.

 

DARIA