Bydgoszcz: Symbole miasta

Flaga, herb oraz hejnał to podstawowe insygnia samorządowe miasta.  Zwiedzając Bydgoszcz warto zwrócić uwagę na pozostałe symbole oddające charakter Bydgoszczy. Najpopularniejsze to Spichrza nad Brdą, przypominające portową historię naszego miasta oraz Łuczniczka, zakupiona na początku dwudziestego wieku.

 

Herb Bydgoszczy – jak wygląda?

 

Podobnie jak wiele polskich i europejskich ośrodków miejskich, posiadamy herb z motywem architektonicznym. Możemy zauważyć go w wielu miejscach na Starym Mieście i Śródmieściu takich jak Hala Targowa, Ratusz, latarnie przy Bydgoskim Centrum Informacji czy na budynku Muzeum Okręgowego.

W herbie widnieje czerwony mur miejski z blankami i trzema basztami zwieńczonymi niebieskimi dachami i złotymi gałkami. Mówi się, iż symbolizują one 3 dawne bramy do miasta: Poznańską, Kujawską i Gdańską. Środkowa baszta jest większa i wyższa od pozostałych. Ozdabia ją wiatrowskaz skierowano w prawą stronę. We wcześniejszych wiekach koniec baszty był zwieńczony krzyżem. Usunięto go z herbu w roku 1936, ponieważ miasto było mocno zróżnicowane pod względem wyznaniowym, W mieście mieszkali katolicy, ewangelicy oraz wyznawcy religii judaistycznej. Prawdopodobnie zrezygnowano z epatowania symboliką religijną w herbie, aby uniknąć sporów na tle religijnym.

 

 

Ważnym elementem jest brama ze złotą broną. Jej prawa strona szeroko otwarta zaprasza turystów do odwiedzin.  Prawdopodobnie nazwa Bydgoszcz pochodzi od słów Być Gość, co oznacza bardzo gościnne miasto, dlatego zostało to pokazane w naszym herbie.

Bydgoski Hejnał – gdzie i o której można go usłyszeć?

 

Do stworzenia hejnału w historii miasta było kilka podejść. Ostatecznie z udaną inicjatywą wyszedł w roku tysiąc dziewięćset  czterdziestym szóstym prezydent miasta, Józef Twardzicki. Na sześćsetne urodziny Bydgoszczy ogłoszono konkurs na najlepszy motyw muzyczny, który miał stać się oficjalnym hejnałem. Zgłoszono dwadzieścia dziewięć utworów, z czego najlepszym okazał się motyw kaszubskiego wiwatu skomponowany przez profesora Konrada Pałubickiego.

Kolejnym krokiem był wybór miejsca, skąd będzie wybrzmiewał. Najodpowiedniejsza okazała się wieża Kościoła Klarysek na ulicy Gdańskiej. Za jej wyborem przemawiała przede wszystkim daleko nośność dźwięku oraz zabytkowy charakter budynku. Początkowo wybrzmiewał na żywo cztery razy dziennie. Dziś możemy go usłyszeć o godzinie dwunastej, piętnastej i osiemnastej. Hejnał jest puszczany z nagranie pochodzącego z tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego trzeciego roku. Wykonany został przez Henryka Drążka.

Flaga – barwy bydgoskie 

 

Nad dachem Ratusza dumnie powiewa nasza flaga biało-czerwono-niebieska z herbem miasta w centralnej części. Na Starym Rynku możemy dostrzec ją również w towarzystwie Polskiej flagi oraz flagi Unii Europejskiej.

 

 

Łatwo zapamiętać jej barwy. Dwie pierwsze nawiązują do naszej narodowej flagi, a niebieski pas przywodzi na myśl rzekę Brdę,dzięki której Bydgoszcz powstała i rozwijała się przez wieki. 

 

Spichrze nad Brdą i Barka Lemara – symbole dawnego, portowego miasta

 

Król Kazimierz Wielki zakładając nasze miasto dał osadnikom liczne przywileje. Jedynym z nich była możliwość swobodnego spławiania drewna Brdą oraz przewożenia licznych towarów statkami. Pozwoliło to na szybki rozwój i handlowy i gospodarczy nowego miasta. Pamiątką po czasach kiedy Bydgoszcz była jednym z najważniejszych portów śródlądowych są Spichrza nad Brdą. Zabytkowa zabudowa pochodzi z wieku XVIII, kiedy po ciężkim okresie wojen szwedzkich zostaliśmy w 1772 roku dołączeni do zaboru pruskiego. Dawniej stało ich pięć, jednak dwa z nich spłonęły w latach sześćdziesiątych, prawdopodobnie w skutek podpalenia. Wydarzenie to, mimo godzin nocnych, obserwowały tłumy bydgoszczan. Wielu z nich brało czynny udział w akcji ratunkowej. Dzięki temu udało się uratować trzy pozostałe budynki, które dziś są ozdobą i symbolem Bydgoszczy. Spichrze znajdują się w logo miasta.

 

 

Na rzece obok Spichrzy stoi zabytkowa barka. Na imię jej Lemara. Pływała po wielu rzekach rozwożąc towary i dając schronienie rodzinie, która na niej mieszkała. takich barek po powstaniu Kanału Bydgoskiego stało na Brdzie około stu. Dziś o rodzinach szyperskich i o żegludze możemy usłyszeć pod pokładem Lemary, którą uratowano przez złomowaniem i utworzono ciekawe muzeum na wodzie.

 

 

Łuczniczka – dlaczego właśnie ona?

 

Miała podnieść prestiż miasta! Zakupiona została przez bogatego, żydowskiego bankiera L.L. Aronshona  za bagatela 7,5 tysiąca marek. Naga postać z brązu, napinające swe atletyczne ciało okazała się niestety na ówczesne czasy zbyt gorsząca. Mieszkańcy podczas świąt kościelnych przykrywali ja prześcieradłami, natomiast mężczyźni wracający z dansingu bez skrepowania obmacywali jej nagie ciało. Ostatecznie po latach stała się ważnym symbolem miasta. Dziś stoi dumnie w Dzielnicy Muzycznej i jest jedyną oryginalną rzeźbą, która przetrwała II Wojnę Światową w naszym mieście.

 

 

Na stulecie jej przybycia do Bydgoszczy, czyli w  2010 postawiono przed Operą Nova jej prawnuczkę. Łuczniczka Nova, jest bardziej dynamiczna, gdyż w przeciwieństwie do swej prababci wystrzeliła już strzałę. Symbolizuje dynamiczny rozwój miasta, jaki dokonał się na przełomie ostatnich piętnastu lat. 

 

 

Przechodzący Przez Rzekę – współczesny symbol miasta

 

Będę w naszym mieście, nie sposób przejść obojętnie obok balansującej na linie postaci. Rzeźba najbardziej widoczna jest z Mostu Staromiejskiego.  Młody mężczyzna, wykonany przez artystę Jerzego Kędziorę, mimo swych dwóch metrów wysokości, waży jedynie 50 kilogramów. Dzięki prawom fizyki i matematyki bez problemu zmaga się z wiatrem i deszczem. Przechodzący Przez Rzekę jest świetnie wyważony, a jego środek ciężkości został obniżony. Sekret tkwi w  nodze znajdującej się pod liną. Ona jako jedyna jest obciążona wewnątrz. Pozostałe cześć są puste w środku.

Według legendy, Linoskoczek zakochany w Łuczniczce obserwował ją jak strzela z łuku nad Brdą. Aby przypodobać się ukochanej, przynosił strzały zebrane na drugim brzegu rzeki. 

 

 

Powieszono go na linie nad Brdą w 2004 roku, aby przypominał nam o wejściu do Unii Europejskiej.  Na linie umieszczono również jaskółeczkę, która ma mieszkańcom przypominać o Andrzeju Szwalbe (w języku niemieckim schwalbe – jaskółka), honorowym obywatelu miasta, społeczniku dzięki, któremu powstała Filharmonia Pomorska, Dzielnica Muzyczna oraz Opera.

 

 

Spacerując po naszym mieście zobaczycie również wyrzeźbione postaci: Fliska, Mariana Rejewskiego czy Ireny Jarockiej. Z okna na Starym Rynku postraszy Was Mistrz Twardowski, a na Śródmieściu wypoczniecie w szumie Fontanny Potop. Wszystkie te rzeźby i miejsca pretendują do miana kolejnych bydgoskich symboli.

 

 

MONIKA